معاملات TAL در بازار بورس ایران چیست؟

معاملات TAL یا مرحله پایانی معاملات، یکی از قابلیت‌های نسبتاً جدید اضافه‌شده به ساختار معاملاتی بورس تهران است که هنوز بسیاری از فعالان بازار شناخت دقیقی از آن ندارند. از آنجا که این مرحله می‌تواند هم در اجرای معاملات و هم در تحلیل رفتار بازار نقش مهمی داشته باشد، در آکادمی چارتیکس تلاش کرده‌ایم به‌صورت کامل و کاربردی، سازوکار معاملات TAL، اهداف آن و نحوه استفاده از این بازه برای تحلیل بازار را به زبان ساده و قابل‌استفاده برای تریدرها توضیح دهیم.

معاملات TAL در بورس چیست؟

معاملات مرحله پایانی (TAL) یا Trading At Last بخشی از فرآیند معاملاتی بورس است که پس از پایان زمان معاملات پیوسته، برای برخی از نمادهای مجاز که به تشخیص سازمان بورس مشخص می‌شوند، آغاز می‌شود. در این بازه زمانی (از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۳:۰۰ در بورس تهران)، معامله‌گران می‌توانند سفارش‌های خرید و فروش خود را صرفاً بر اساس قیمت پایانی ثبت‌شده در ساعت ۱۲:۳۰ همان روز ثبت کنند. به بیان ساده، در مرحله TAL معامله در یک قیمت ثابت یعنی قیمت پایانی نماد در پایان جلسه معاملاتی انجام می‌شود.

هدف از معاملات TAL چیست؟

مرحله پایانی معاملات یا TAL با هدف ارتقای کیفیت و ثبات بازار طراحی شده و مجموعه‌ای از مزایا را برای فعالان بازار به همراه دارد. این مرحله با ایجاد امکان انجام معامله در فاصله کوتاهی پس از پایان معاملات پیوسته، به افزایش نقدشوندگی کمک می‌کند. از آنجا که تمامی دادوستدها بر اساس قیمت پایانی ثابت انجام می‌شود، نوسانات هیجانی و تغییرات غیرمنطقی قیمت کاهش یافته و قیمت پایانی هر نماد نمایانگر ارزش واقعی‌تری از وضعیت بازار خواهد بود. علاوه بر این، اجرای TAL گامی مؤثر در هم‌راستا کردن بورس تهران با استانداردهای متداول بورس‌های بین‌المللی محسوب می‌شود و نقش مهمی در ارتقای جایگاه بازار سرمایه ایران دارد.

همچنین، فراهم شدن امکان معامله در بازه زمانی کوتاه پس از پایان ساعات رسمی بازار، فرآیند کشف قیمت را بهبود می‌بخشد و از شدت نوسانات می‌کاهد. در مجموع، TAL نه‌تنها به بهبود عملکرد بازار کمک می‌کند، بلکه گامی دیگر در مسیر نزدیک شدن بورس تهران به معیارهای جهانی است.

چند نکته مهم در رابطه با نمادهای TAL

• نمادهایی که وارد مرحله TAL می‌شوند با یک عدد 4 در انتهای نام‌شان مشخص خواهند شد. مثل: بترانس4
• اعتبار سفارش‌های ثبت شده در معاملات TAL بورس تهران، به صورت روزانه می‌باشد. به عبارت دیگر پس از اتمام جلسه معاملاتی در روز جاری، سفارش‌ها حذف خواهند شد. بنابراین در صورتی که روز بعدی بخواهید در این معاملات شرکت کنید، نیازمند سفارش‌گذاری مجدد خواهید بود.
• مهمترین نکته برای شروع معاملات TAL، مطالعه و اعلام موافقت با بیانیه ریسک مربوطه می‌باشد. این قرارداد در پلتفرم معاملاتی شما وجود دارد. 

چگونه از معاملات TAL برای تحلیل بازار استفاده کنیم؟

رفتار معاملات در بازه‌ی TAL می‌تواند سرنخ‌های مهمی از انتظارات بازیگران بازار برای روز معاملاتی بعد ارائه دهد. بررسی دقیق نسبت قیمت‌ها، حجم و نوع ورود پول، به درک بهتر این نشانه‌ها کمک می‌کند.

• در صورتیکه قیمت آخرین معامله در بازار عادی پایین‌تر از قیمت پایانی باشد، اما در بازه‌ی TAL تمام سفارش‌های فروش توسط خریداران جذب شوند، می‌توان آن را به‌عنوان یک نشانه‌ی مثبت برای معاملات روز آینده در نظر گرفت.
• در حالتی که آخرین معامله بالاتر از قیمت پایانی ثبت شود، اما حجم معاملات در TAL ضعیف باشد، این وضعیت معمولاً سیگنالی خنثی متمایل به منفی تلقی می‌شود.
• ورود سرمایه‌ی حقیقی یا تحرک معنادار حقوقی‌ها در TAL می‌تواند جهت احتمالی حرکت بازار در روز بعد را تا حدی مشخص کند.

شرایط اجرای معاملات TAL

استقلال کامل از معاملات عادی

• مرحله TAL یک مرحله کاملا مجزا از بازار عادی است.
• سفارش‌هایی که معامله‌گران در طول روز ثبت کرده‌اند به این مرحله منتقل نمی‌شود.
• اولویت‌های قبلی مثل نوبت سفارش، حجم، قیمت هیچ تأثیری در TAL ندارند.

قیمت مرجع = قیمت پایانی ساعت ۱۲:۳۰

• تمام معاملات TAL فقط و فقط با قیمت پایانی ثبت‌شده در ۱۲:۳۰ انجام می‌شود.
• حتی اگر بعد از ۱۲:۳۰ به دلیل افشای اطلاعات، توقف نماد یا تصمیم ناظر، قیمت پایانی تغییر کند، قیمت TAL همان قیمت اولیه ۱۲:۳۰ باقی می‌ماند.
• این یعنی TAL یک مرحله با قیمت ثابت است و نوسان ندارد.

محدودیت ثبت یا ویرایش سفارش

• از ساعت ۱۲:۳۰ به بعد امکان ثبت یا ویرایش سفارش در هیچ نمادی وجود ندارد؛ به جز نمادهایی که وارد مرحله TAL شده‌اند.
• بنابراین معامله‌گران باید قبل از ۱۲:۳۰ تصمیم خود را گرفته باشند، مگر اینکه نماد مدنظرشان در TAL حضور داشته باشد.

اقدامات نظارتی و شرکتی

اگر نماد به دلیل توقف نماد معاملاتی، افشای اطلاعات بااهمیت، اقدامات شرکتی (مثل مجمع، افزایش سرمایه و…) در وضعیت غیرمجاز باشد، TAL برای آن نماد اجرا نمی‌شود. ناظر بازار در TAL نیز کنترل کامل دارد و هر زمان لازم باشد می‌تواند محدودیت اعمال کند.

سوالات متداول در رابطه با معاملات TAL بورس تهران

معاملات TAL در بورس چیست؟

معاملات TAL یا Trading At Last مرحله‌ای از معاملات بورس است که پس از پایان معاملات پیوسته و برای برخی نمادهای مجاز اجرا می‌شود. در این مرحله، معاملات فقط با قیمت پایانی ساعت ۱۲:۳۰ انجام می‌شوند.

معاملات TAL چه ساعتی انجام می‌شود؟

در بورس تهران، معاملات TAL از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۳:۰۰ برگزار می‌شود و فقط شامل نمادهایی است که توسط سازمان بورس مجاز اعلام شده‌اند.

قیمت معاملات در TAL چگونه تعیین می‌شود؟

تمام معاملات TAL فقط با قیمت پایانی ثبت‌شده در ساعت ۱۲:۳۰ انجام می‌شود. در این مرحله قیمت ثابت است و هیچ نوسانی ندارد.

آیا TAL به معاملات عادی بازار وابسته است؟

خیر. مرحله TAL کاملاً مستقل از معاملات عادی است و هیچ‌یک از سفارش‌های ثبت‌شده در بازار پیوسته به TAL منتقل نمی‌شوند.

نمادهای مشمول TAL چگونه مشخص می‌شوند؟

نمادهایی که وارد مرحله TAL می‌شوند، دارای عدد ۴ در انتهای نام نماد هستند؛ مانند: بترانس4.

اعتبار سفارش‌ها در معاملات TAL چقدر است؟

سفارش‌های ثبت‌شده در TAL فقط اعتبار روزانه دارند و پس از پایان جلسه معاملاتی حذف می‌شوند. برای شرکت در TAL روز بعد، باید مجدداً سفارش ثبت شود.

آیا برای شرکت در TAL نیاز به اقدام خاصی هست؟

بله. قبل از انجام معاملات TAL، معامله‌گر باید بیانیه ریسک مربوط به TAL را در پلتفرم معاملاتی مطالعه و تأیید کند.

آیا می‌توان بعد از ساعت ۱۲:۳۰ سفارش جدید ثبت کرد؟

به‌طور کلی خیر. بعد از ساعت ۱۲:۳۰ امکان ثبت یا ویرایش سفارش وجود ندارد، مگر برای نمادهایی که وارد مرحله TAL شده‌اند.

اگر قیمت پایانی بعد از ۱۲:۳۰ تغییر کند، قیمت TAL عوض می‌شود؟

خیر. حتی اگر به دلیل افشای اطلاعات یا تصمیم ناظر قیمت پایانی تغییر کند، قیمت TAL همان قیمت پایانی اولیه ۱۲:۳۰ باقی می‌ماند.

چه نمادهایی وارد مرحله TAL نمی‌شوند؟

نمادهایی که به دلیل توقف معاملاتی، افشای اطلاعات بااهمیت، مجمع، افزایش سرمایه یا سایر اقدامات شرکتی در وضعیت غیرمجاز باشند، TAL نخواهند داشت.

آیا ناظر بازار در معاملات TAL دخالت دارد؟

بله. ناظر بازار در مرحله TAL کنترل کامل دارد و در صورت لزوم می‌تواند محدودیت اعمال کرده یا معاملات را متوقف کند.

چگونه می‌توان از معاملات TAL برای تحلیل بازار استفاده کرد؟

بررسی حجم معاملات، رفتار خریداران و فروشندگان و ورود پول حقیقی یا حقوقی در TAL می‌تواند نشانه‌هایی از جهت احتمالی بازار در روز بعد ارائه دهد.

خرید کامل عرضه‌ها در TAL چه مفهومی دارد؟

اگر با وجود فشار فروش در بازار عادی، در TAL تمام سفارش‌های فروش جذب شوند، این رفتار معمولاً سیگنال مثبت برای معاملات روز آینده تلقی می‌شود.

حجم پایین معاملات در TAL چه پیامی دارد؟

اگر قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت پایانی باشد اما حجم TAL ضعیف باشد، این وضعیت معمولاً سیگنال خنثی یا متمایل به منفی محسوب می‌شود.

ورود پول حقیقی یا حقوقی در TAL چه اهمیتی دارد؟

تحرک معنادار سرمایه‌گذاران حقیقی یا حقوقی در TAL می‌تواند جهت احتمالی حرکت سهم یا بازار در روز بعد را مشخص‌تر کند.

در پایان توجه شما را به یک ویدئوی آموزشی جلب می‌کنیم که میتواند به شکل ساده و سریع شما را با معاملات TAL بازار بورس تهران آشنا کند.